Lezzet tutkunları, Efeler Yolu Gastronomi Günleri’nde buluştu

İzmir Valiliği, Efeler Yolu Gastronomi Günleri ile birbirinden değerli ismi Ödemiş ve Tire’de ağırladı. Aktiflik kapsamında bölgenin doğal hoşlukları, tarihi dokusu ve güçlü mutfak kültürü tanıtılarak, turizm ve gastronomi alanındaki potansiyeli gözler önüne serildi.

Efe/zeybek temasını işleyen kültür rotasıyla geniş bir coğrafyayı kapsayan Efeler Yolu’nun tanıtımı için de kıymetli bir yere sahip olan Efeler Yolu Gastronomi Günleri, iştirakçilerin beğenisini topladı. Kendine has klasik mimari dokusunu günümüze kadar koruyabilmiş seçkin yerleşim yerlerinden biri olan; konakları, mescitleri, türbeleri, medreseleri, hamamları, çeşmeleri ve daha birçok yapıtıyla, beylikler devrinden başlayıp günümüze ulaşmış çok sayıda tescilli yapıya sahip Birgi’nin turizm potansiyeline de dikkat çekildi. Birgi içerisinde bulunan halkın kullanıma açık, odun ateşinde nohut mayalı ekmek pişirilen sokak fırınlarının asırlık geleneği ise Efeler Yolu Gastronomi Günleri’nde yaşatıldı.

İlk gün: Lübbey, Ödemiş ve Birgi

Efeler Yolu Gastronomi Günleri’nin birinci gününde; Lübbey, Ödemiş ve Birgi rotası gezildi. Bir vadinin yamaçlarına serpilmiş ve “Hayalet Köy” olarak bilinen Lübbey ile başlayan seyahat rotası, Ödemiş Arkeoloji ve Etnografya Müzesi ile devam etti. Konuklar akabinde Ödemiş’in 1926 yılındaki birinci otellerinden olan şimdilerde ise Ödemiş ve Küçükmenderes havzasının geçmişini ve kültürünü tanıtmak gayesiyle müze haline getirilen Kent Arşivi’nde geçmişe seyahat yaptı. Coğrafik işaretli “Töngül Pide” ve “Ödemiş Tulum Peyniri” iştirakçilerin beğenisine sunuldu. Sonrasında Birgi’nin simgelerinden olan Çakırağa Konağı’nın bahçesinde, bölgeye has özellikli eserlerin kullanıldığı akşam yemeği İzmir Valisi Dr. Süleyman Elban’ın ev sahipliğinde, menüsü İzmirli ünlü Şef Osman Sezener tarafından hazırlandı. Yüzyıllardır ayakta kalan Çakırağa Konağı’nda ise Efeler mükemmel bir şova imza attı. Efeler, alanda yer alan küçük Efeler ile bir ortaya gelerek konuklara unutamayacakları bir an yaşattı.

Vali Elban: “Tarihimiz açısından çok özel bir yere sahip”

Efeler Yolu Gastronomi Günlerinde lezzet tutkunlarıyla bir ortaya gelen İzmir Valisi Dr. Süleyman Elban, çok hoş bir coğrafyaya sahip olunduğunu tabir ederek, “Hem doğal hoşluklar açısından hem tarihi varlıkları açısından, hem de iklim, doğal eserler ve gastronomi zenginliği açısından çok özel bir havzadan bahsediyoruz. Bu havza ulusal tarihimiz ölçüsünde de çok özel bir yere sahip. Efeler Yolu ile ilgili çalışmayı ülkemizin ve dünyanın kamuoyuna sunmak istiyoruz ki buradaki lokal kalkınmaya katkısı olsun. İzmir, çok değerli bir ticari limanı olan ve dünyayla çok entegre bir kentte yer almasına karşın, iç bölgeler daha doğal, daha bakir kalmayı başarmış ve neredeyse kent dışında hiç göç almamış. Ova kesiti dışında süratli bir nüfus vermeye başlamış. Burada da önemli manada nüfus azalışı olmuş. İnşallah bu çalışmalar sonunda kırsalda hem mevcut nüfusun korunması hem de tahminen giden belirli bir nüfusun geri dönüşü sağlanarak, ekonomik canlılığa aracılık etmiş oluruz” dedi.

“Herkesin bu hoşluklardan yararlanmasını temenni ediyorum”

Türkiye’deki kestanenin yüzde 70’inin bu havzalarda yetiştiğini lisana getiren Vali Elban, “Ancak iktisada en son eser olarak işleyen öteki yerler bu bahiste daha süratli yol alıp meşhur olmuş. Bu havzada zeytininden incirine, kestanesinden tıbbi aromatik birçok eseri doğal haliyle görebiliyorsunuz. İncirde, zeytin çeşitleri ve bilhassa doğal zeytinleri ve zeytinyağında da çok savlı bir bölge. Zeytinin yaprağı konusunda ilaçlamanın ve gübrelemenin olmadığı bir yer. Tüm bunların mutfağa girince nasıl bir duruma dönüştüğünü anlatmaya gerek yok. Bir yıldan beri bu coğrafyada geziyoruz, Efeler Yolu’nda yürüyoruz. Hem spor yapıyoruz hem coğrafyayı tanıyoruz hem de İzmir’in bu hoşluğunu yaşıyoruz. Yalnızca gastronomisiyle değil, tabiat sporları ve başka etkinliklerle de inşallah herkesin bu hoşluklardan yararlanmasını temenni ediyorum” diye konuştu.

Özgür Özkaya: “Efe-zeybek kültürünün kalbi olarak nitelendirebiliriz”

Gastronomi Günleri’ne katılan lezzet tutkunları, Efeler Yolu Yöneticisi Prof.Dr. Özgür Özkaya’dan süreç ve yürütülen çalışmalar ile ilgili bilgi aldı. Özkaya, “Efeler Yolu değerli yolları birbirine bağlayan 513 kilometrelik kültür rotası. Bu rota Bozdağ sıra dağlarını ve Aydın sıra dağlarını ki bu dağlar Manisa’yı İzmir’den, İzmir’i Aydın’dan ayıran dağları kapsıyor. Efe-zeybek kültürünün kalbi olarak nitelendirebiliriz. Türkiye’de daha evvel yapılmamış özgün ve dünyada da daha evvel yapılmamış ögeleri barındırıyor. Bunlardan en kıymetlisi her etabın bir köyde sonlanıyor olması. Emelimiz ileride anlatabilecek bir mühür ve pasaport ile Efeler Yolu rotasında yer aldıklarını göstermeleri. Ayrıyeten yürüyüşçülerin dağda kalmadan köylere girmesini oraları görmesini sağlamak. Efe-zeybek kültüründen kıymetli köyleri, yaylaları kullanarak birbirine bağladık, işaretledik ve kültür rotası oluşturduk. Bunun yanında Türkiye’nin en hoş köyleri olarak söz edilen yerlerin de tanıtımına katkı sunmak için çalışıyoruz” diye konuştu.

İkinci gün; Tire

Etkinliğin ikinci gününde ise 650 yıllık Ahilik geleneği ile Tire Pazarı’nın açılışı dualar eşliğinde yapıldı. Konuklar, esnasın adetlerinden olan Tire esnaf kahvaltısı olan Tak Tak Kebabı ve Tandır Çorbasının tadına baktılar. Türkiye’nin en büyük açık hava pazarı olan Tire Pazarı’nın 2 bine yakın tezgahı ile yalnızca Tire için değil yöre için de değerine dikkat çekildi. Akabinde Tire Süt Eserleri Kooperatifi ziyaret edildi. Bölgenin süt eserleri zenginliği, peynir çeşitleri ve kooperatifin oluşturduğu etki hakkında kooperatif başkanı Osman Öztürk, bilgi verdi. Efeler Yolu’nun en hoş noktalarından, yenilebilir otlar açısından çok varlıklı bir yer olan Kaplan Köyü ziyaretinde dünyanın en sağlıklı mutfaklarından sayılabilecek bölgenin mutfak kültürü konuklara aktarıldı. Nohut mayalı Kahrat ekmeği, çamur peyniri, bölgenin zeytinyağı, lor tatlısı, lalengi ve Tire köftesi tanıtıldı. Efeler Yolu Rotasında Kaplan Köyünün amblemi bir kaplan tipi olan Anadolu Parsı’nın en son burada fotokapana yakalanmış olmasına, Güme Dağlarındaki yaban hayatın çeşitliliğinin korunması için yapılan çalışmalara da dikkat çekildi. Kaplan Dağ’da yer alan şef Lütfi Çakır ve şef Deniz Çakır tarafından Tire’ye ilişkin hazırlanan özel yemekler, konukların beğenisine sunuldu.

Efeler kültür yolu rotası nedir?

İzmir’in Bornova ilçesinden başlayarak Nif dağı ve Bozdağ sıradağlarını geçerek Kiraz’ın yaylalarını dönen ve devamında Aydın sıradağları üzerinden Efes-Selçuk’ta bulunan Meryemana’da sonlanan Efeler Yolu, 513 kilometrelik çok etaplı ve işaretli bir yürüyüş yolu. Efeler Yolu tıpkı vakitte bir pasaport ve mühür sistemine sahip olmasıyla da dikkat çekiyor. Efeler Yolu, bakir yaylalar ve dağ geçitleri kullanarak kültürel zenginlikleri günümüze taşıyan kıymetli köyleri de içinde barındırıyor. Yol, 27 ana etap ve 1 alternatif sınır olmak üzere 28 etaptan oluşuyor. Efeler Yolu, sorumlu turizme yönelik çalışmaları ve fark oluşturan özellikleriyle Green Destinations “Top 100 Stories” ortasında yer almaya hak kazandı. Başka yandan Efeler Yolu, daha birinci yılında tüm dünyada satışa çıkan Lonely Planet’in Türkiye Rehber Kitabı’nda yerini aldı. Rota, 2025 yılının çabucak başında Avrupa Kurulu Kültür Rotaları’nın (Cultural Route of the Council of Europe) Yaylacılık Patikaları (Transhumance Trails and Rural Roads-TT&RR-) ağına kabul edildi. Bu kıymetli gelişmeyle birlikte, Türkiye’den bu programa kabul edilen rota sayısı 12’ye yükselirken, Efeler Yolu kurulun TT&RR ağına dahil edilen birinci kültür rotası oldu. Kelam konusu özellikleriyle Efeler Yolu, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı tarafından oluşturulan GoTurkiye platformunda tanıtılıyor. – İZMİR

About The Author

admin

See author's posts