Haziran 14, 2025

Toplumsal kalıpları değiştiren Instagram rolleri

Toplumsal medyayla ilgili araştırmalar yapan Yaşar Üniversitesi Meslek Yüksekokulu Dr. Öğretim Üyesi Ece İpekoğlu, "Instagram anneleri birçok vakit mesken nizamı, çocuk bakımı, sağlıklı beslenme, seyahat üzere mevzularda ülkü bir aile ömrü sundukları içerikler üretiyorlar.

Sosyal medyayla ilgili araştırmalar yapan Yaşar Üniversitesi Meslek Yüksekokulu Dr. Öğretim Üyesi Ece İpekoğlu, “Instagram anneleri birden fazla vakit mesken sistemi, çocuk bakımı, sağlıklı beslenme, seyahat üzere hususlarda ülkü bir aile hayatı sundukları içerikler üretiyorlar. Bu da öteki anneler için bir kıyas ve baskı ögesi haline gelebilir. Halbuki bu paylaşımlar her vakit gerçek hayatın zorluklarını yansıtmaz. Evvelden baba daha çok geçim sağlayan figürken, artık duygusal olarak bağlı, ilgilenen, oyun oynayan baba modeli öne çıkıyor. Latte babası da bu ‘modern baba’ anlayışının bir temsili gibi” dedi.

Hem anne hem içerik üreticisi

“Instagram Annesi” kavramının ortaya çıkış sürecini anlatan Dr. Öğretim Üyesi Ece İpekoğlu, “Aslında bu fenomenin kökeninde tesir pazarlaması yatıyor. Tesir pazarlamasında “İnfluencer” dediğimiz takipçileri olan ve onlara hayatlarından ya da ilgili bahisleri ile alakalı paylaşımlarını bu takipçileri ile paylaşan şahısların, annelik üzerinden paylaşımlar yapması ile ortaya çıkıyor. Genel sınırlarıyla, çocuklarının günlük hayatını, bakımını, gelişimini, aile yaşantısını, çocuğa ya da anneye özel eserleri sıklıkla Instagram üzerinden paylaşan anneleri tanımlar. Bu anneler çoklukla muhakkak bir estetik anlayışla içerik üretir. Instagram anneleri vakitle geniş takipçi kitlelerine ulaştı ve birçok marka bu bireylere eserlerini tanıtmak için sponsorlu iş birlikleri teklif etmeye başladı. Böylelikle bu anneler hem influencer oldular hem de “instamom” kavramı altında yeni bir dijital meslek rolü üstlendiler” diye aktardı.

“Kıyas ve baskı ögesi haline gelebilir”

Anneliği idealize edebilen bu kavramın toplumsal medya kullanıcıları üzerindeki olumsuz tesirinden bahseden İpekoğlu, şunları söyledi:

“Instagram anneleri birçok vakit konut nizamı, çocuk bakımı, sağlıklı beslenme, seyahat üzere bahislerde ülkü bir aile ömrü sundukları içerikler üretiyorlar. Bu da öbür anneler için bir kıyas ve baskı ögesi haline gelebilir. Takipçi anneler için ülkü bir anne kavramı altında kendini yetersiz hissetme ortaya çıkabilir. Birebir vakitte farklı sosyokültürel kümeler özelinde ekonomik manada da baskı ögesi haline gelebilir; zira etkiledikleri kitleye tıpkı vakitte bir hayat şekli da sunuyorlar. Takipçiler bu hayat üslubuna hasret duyarak duygusal manada etkilenebilirler. En uygun bebek arabası, beşik, oyuncak, eğitim malzemesi üzere eserlerin olmazsa olmaz üzere sunulmasına neden olabilir. ya da anne figürlerini çoğunlukla fizikî olarak fit, bakımlı, meslek sahibi fakat çocuğun da çok vakit ayırıyor üzere örneklerle karşılaşıyoruz. Halbuki bu paylaşımlar her vakit gerçek hayatın zorluklarını yansıtmaz, gerçekte uykusuz geceler, yorgunluk, ekonomik sorunlar de var. Bunun tam karşıtını yapan şahıslar de var, yani anneliği her hali ile paylaşan, takipçilere yalnız olmadıklarını hissettiren içerik üreticileri de var alışılmış.”

Geleneksel baba rollerine bir alternatif

“Latte Babası” kavramının ise klâsik baba rollerine bir alternatif olarak ortaya çıktığını söyleyen İpekoğlu, “Bu figür, babaların çocuk bakımında daha etkin, ilgili ve görünür hale geldiği bir imaj sunuyor. Klasik rollerin tersine annenin iş hayatında olup babanın çocuk bakımını üstlendiği ve bundan epeyce memnuniyet duyduğu bir model. Bu babalar ekseriyetle; bebek otomobiliyle yürüyüş yapan, bebek sargısı ile bebek taşıyan, çocukla kitap okuyan ya da oyun oynayan, estetik filtrelerle günlük hayatını Instagram’da paylaşan babalardır. Görsellerinde de bakımlı, rahat lakin tarz sahibi giysili, organik eserler yahut çağdaş çocuk eserleriyle iç içe, baba-çocuk ilgisini duygusal ve sıcak bir formda yansıtan bir figür olarak karşımıza çıkıyor” dedi.

“Sosyal medya erkeklerin hassas tarafını gösterebiliyor”

Yeni araştırmasının da konusu olan “Latte Babası” kavramının, toplumsal medyada erkekler için yeni bir babalık modeli sunarak toplumsal cinsiyet rollerini dönüştürme potansiyeli taşıdığına dikkat çeken İpekoğlu, şöyle devam etti:

“Bu değişim hem her tarafı ile ele alınmalı. Latte babası, babalık rollerinin değişmeye başladığının bir göstergesi ve olumlu bir dönüşüm sinyali taşır. Lakin bu figürün estetik hale getirilmiş ve seçici temsili, toplumsal cinsiyet eşitliğini gerçek manada yansıtmakta yetersiz kalabilir. Evvelden baba daha çok geçim sağlayan figürken, artık duygusal olarak bağlı, ilgilenen, oyun oynayan baba modeli öne çıkıyor. Latte babası bu ‘modern baba’ anlayışının bir temsili üzere. Toplumsal medya, erkeklerin yalnızca güçlü, ya da otoriter değil; bakım veren, şefkatli, hassas taraflarını de gösterebildiği bir alan haline geldi. Latte babası bu boşluğu dolduruyor. Pazarlama açısından düşünürsek bu kavram birebir vakitte bir tüketim figürü. Şık bebek arabası, kahve, çocuk kitapları üzere ögelerle pazarlamaya uygun bir Baba tipi sunuluyor.”

Doktora tezinde çalıştığı “Instagram Annesi” ve “Latte Babası” kavramlarını anlatan Yaşar Üniversitesi Meslek Yüksekokulu Dış Ticaret Programı Dr. Öğretim Üyesi Ece İpekoğlu, “Sosyal medya platformlarının hayatımızın vazgeçilmez bir modülü haline gelmesiyle birlikte, ebeveynlik anlayışı da bu yeni mecralarda kendine mahsus tabirler bulmaya başladı. Her ne kadar ebeveynliğin farklı taraflarını temsil etseler de bu iki kavram çağdaş ebeveynliğin toplumsal medya yansımalarını anlamak için değerli birer pencere sunuyor” biçiminde konuştu. – İZMİR

Kaynak: İhlas Haber Ajansı / Mahallî

About The Author